KUVVET NEDİR?
Hareket eden bir cismi durduran, duran bir cismi hareket ettiren, cisimlerin şekil, yön ve doğrultularını değiştiren etkiye Kuvvet denir.
KUVVETİN CİSİMLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
• Kuvvetin, cisimlerin hareket durumlarını değiştirme etkisi vardır.
• Kuvvetin, cisimlerin şekil, biçim, yön ve doğrultularını değiştirme etkisi vardır.
• Kuvvetin, cisimler üzerinde döndürme etkisi vardır.
NOT: Kuvvetin sağlandığı kaynaklar değişiktir. Örneğin; kas kuvveti, yakıt kuvveti, su buharı kuvveti, suyun ve havanın kaldırma kuvveti
KUVVETİN GÖSTERİLMESİ
Fizikte temel anlamda iki büyüklük vardır.
1. Skaler Büyüklük
2. Vektörel Büyüklük
Skaler Büyüklük
Sadece bir sayı ve bir birimle belirtilen büyüklüktür. Örnek; Kitabın boyu 160 cm dir. Karpuz 5 kg dır vb…
Sıcaklık, kütle, zaman, uzunluk, öz kütle, enerji skaler büyüklüklerdir.
Vektörel Büyüklük
Yönü, doğrultusu ve değeri ile belirtilen büyüklüklere Vektörel Büyüklük denir.
Kuvvet, Hız, İvme gibi büyüklükler vektörel büyüklük olduğundan vektörle gösterilir.
Vektör: Yönlendirilmiş, sınırlandırılmış, ölçülebilen doğru parçasıdır.
Vektör ( ----> ) ile gösterilir. Ucundaki ok işareti kuvvetin yönünü belirtir.
KUVVETİN ELEMANLARI
1. Kuvvetin Yönü: Örnek şekilde AB vektörünün ya da F vektörünün yönü A dan B ‘ ye doğrudur.
2. Kuvvetin Doğrultusu: Şekildeki AB vektörünün doğrultusu yere paralel ve C çizgisi üzerindedir.
3.Kuvvetin Uygulama Noktası: AB vektörünün başlangıç noktası A dır. Bitiş noktası ise B noktasıdır.
4. Kuvvetin Şiddeti: Şekildeki AB vektörünün şiddeti (değeri ) 5N dur.
ÖRNEK:
1.Ayşe masayı 5N’luk kuvvet ile batı yönüne çekti. (Yönü)
2. Ayşe masayı 5N ‘luk kuvvet ile doğu batı doğrultusunda çekti. (Doğrultusu)
3. Ayşe masayı 5N ‘luk kuvvet ile doğu-batı doğrultusunda C noktasından çekti. (Uygulama noktası)
4. Ayşe masayı 5N ‘luk kuvvetle çekti. ( Şiddeti )
KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ
Kuvveti veya ağırlığı ölçmek için Dinamometreler veya yaylı el kantarları kullanılır. Dinamometreler, kuvvet ölçen araçlardır ve cisimlerin esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılmışlardır.
KUVVETLERİN BİLEŞKESİ
(Bileşke Kuvvet)
Bir cisme aynı anda uygulanan iki veya daha çok kuvvetin yerini tutan tek kuvvete Bileşke Kuvvet denir. R ile gösterilir.
Aynı Yön ve Doğrultulu Vektörlerin Bileşkesi
Kuvvet ve özellikleri
|
|
Durmakta olan cismi hareket ettiren, hareket durumundaki cismi durduran, hızını veya yönünü değiştiren ya da cisimlerin biçimini değiştiren etkiye kuvvet denir. “F” ile gösterilir. Vektörel (yönlü) bir büyüklüktür.
Kuvvetin elemanları: Etki noktası, etki doğrultusu, etki yönü ve büyüklük.
Kuvvetin etkileri:Kuvvetin; hareket ettirici, durdurucu ve yön değiştirici etkileri vardır.
Kuvveti nasıl ölçeriz?: Kuvvetin ölçülmesi için maddelerin esnekliğinden yararlanılır. Cisimlerin esneklik özelliklerinden yararlanılarak yapılan araçlara dinamometre, el kantarı ya da yaylı kantar adı verilir. Dinamometreler, kuvvet ölçmede kullanılır. Kuvvetin birimi Newton’ dur. Kısaca “N” ile gösterilir.
|
|
